Investeringen in de openbare ruimte, gebouwen en automatisering worden opgenomen in het meerjarige investeringsplan (MIP). Jaarlijks bepaalt de gemeente of en hoeveel ruimte in het MIP aanwezig is voor nieuwe plannen. Vrijval op kapitaallasten (lasten voor rente en afschrijving) kan ontstaan als investeringen volledig zijn afgeschreven, door afnemende rentelasten op investeringen wegens daling van de boekwaarde, door vertraging in de uitvoering en bij een goedkopere uitvoering van de investering. Vrijval vindt enkel plaats bij investeringen die met structurele kapitaallasten zijn gedekt. Als investeringen met incidentele middelen zijn gedekt (toegevoegd aan de activareserve), geldt dat voordelen enkel ontstaan bij het voordeliger uitvoeren van projecten.
Incidenteel valt er in 2023 € 1,066 mln. vrij:
- € 1,226 mln. als gevolg van lagere besteding op investeringen in 2022 ten opzichte van de begroting waardoor niet alle gereserveerde kapitaallasten tot besteding zijn gekomen.
- Een nadeel van € 0,160 mln. Dit is het saldo van voordelen als gevolg van afgesloten projecten van programma 9 voor project Noordeinde en programma 12 mobiliteit voor projecten Erasmusweg deel 1 en Soestdijkseplein enerzijds en een verwacht nadeel bij programma 9 voor de lopende projecten Kraayensteinfase 1 en Boekhorststraat.
Er is een structurele kapitaallastenruimte van € 0,018 mln. dat oploopt tot € 2,818 mln. vanaf 2027.
- € 0,018 vanwege een goedkopere uitvoering van de projecten Erasmusweg deel 1 en Soestdijkseplein.
- Vanaf 2027 is er een structurele kapitaallastenruimte van € 2,8 mln. door volledig afgeschreven investeringen waar geen vervangingsinvestering is voorzien.
Ter illustratie: Uitgaande van een gemiddelde afschrijftermijn van 20 jaar en een rentepercentage van 1,5% levert € 2,818 mln. vrijval kapitaallasten circa € 40 mln. extra investeringsruimte op vanaf 2027.